Geschiedenis

Wat een weddenschap van twee vrienden allemaal teweeg kan brengen. Wie had gedacht dat op die ene dag in het voorjaar van 1965 in de Cafetaria van Kees van Disseldorp in de Sint Bavostraat te Rijsbergen, een evenement zou ontstaan welke inmiddels al meer dan 50 jaar stand houdt. André Pemen en Johan Verheijen zijn de grondleggers van de Kennedymars in Rijsbergen.

Dit verhaal is mede tot stand gekomen door gesprekken die gehouden zijn met André Pemen, Johan Verheijen en Ans de Brouwer, waarvoor onze grote dank. Het verhaal is opgemaakt door Heemkundekring De Drie Heerlijkheden uit de gemeente Zundert. Niets uit dit verhaal mag zonder toestemming van Heemkundekring De Drie Heerlijkheden gekopieerd, vermenigvuldigd en/of gepubliceerd worden.

Op een zondagavond zaten André en Johan in de Cafetaria van Kees van Disseldorp, het huidige Café The Jolly Jester. André had enkele dagen daarvoor een Kennedymars uitgelopen in Breda en zat hierover op te scheppen tegen zijn maat Johan Verheijen. “Da stelt toch niks veur” was de reactie van Johan. “Da doe ik op mijn klompe” vervolgde hij. Jongelui van 22 en 24 jaar, daar moest een bak bier op ingezet worden en André en Johan gingen de weddenschap aan met elkaar. In het “Marktblad” werd een artikel geplaatst en als er nog meerdere jongelui wilden meelopen, dan kon dat. Op de dag van de Kennedymars hadden maar liefst 32 jongelui zich verzameld bij de Cafetaria van Kees van Disseldorp.

De Kennedymars, een initiatief dat ontstaan is na een uitspraak van de Amerikaanse president John F. Kennedy in januari 1963. Hij vroeg zich af of officieren van het US Marine Corps voldoende uithoudingsvermogen hadden om 50 mijl in 20 uur te lopen. Niet John F. maar zijn broer Robert F. Kennedy ging deze uitdaging aan en liep op 9 februari 1963 deze tocht in 17 uur en 50 minuten. Vrij snel daarna werd dit een rage in Amerika en nadat hiervan berichten en beelden in Nederland kwamen ontstonden er op diverse plaatsen initiatieven om de mars te organiseren. De drie oudste nog steeds bestaande Kennedymarsen worden georganiseerd in Sittard (1963), Someren (1963) en Rijsbergen (1965).

Terug naar Rijsbergen. Een groep van 32 jongelui stonden op die voorjaarsavond bij de Cafetaria. Enige paniek ontstond er want André en Johan hadden niets geregeld. Een parcours hadden ze wel uitgezet maar daarvan was geen routebeschrijving, dat zouden ze zo wel doen. Verzorging onderweg, niet aan gedacht. Bagage, tja ook daar was geen vervoer voor. Johan nam zijn verantwoording en heeft de tocht toen niet gelopen. Hij heeft zijn klompen uitgedaan, schoenen aangetrokken en hij zorgde die dag voor het vervoer en de verzorging onderweg. ’s-Avonds om 21.00 uur vertrok men. Achtereenvolgens liep men vanuit Rijsbergen via Overaa naar Breda, Teteringen, Oosterhout, Oosteind, Kaatsheuvel, Loon op Zand, Tilburg, Riel, Alphen, Baarle-Nassau, Chaam, Strijbeek en weer terug naar Rijsbergen. Een tocht die achteraf maar liefst 90 kilometer lang bleek te zijn.

Het is niet bekend hoeveel van de 32 deelnemers de 1^e Kennedymars voltooid hebben. Ans de Brouwer was het eerste meisje die de mars voltooide. Zij meent zich te herinneren dat ze net binnen de 20 uur gefinisht was. Een knappe prestatie voor een ongetrainde wandelaarster.  Hieronder staan drie foto’s die beschikbaar gesteld zijn door Ans de Brouwer.

De tocht had een grote impact op de jongelui in Rijsbergen en de omgeving. Al vrij snel werd erop aangedrongen om nog zo’n tocht te gaan houden. Want vele anderen wilden ook een dergelijke prestatie leveren. Er werd in die tijd niet veel georganiseerd en dit was een mooie gelegenheid voor jongeren om met elkaar wat te doen. Er werd een comité opgericht om in datzelfde jaar twee maanden later nog een 2^e Kennedymars te organiseren. In dat comité zaten: André Pemen, Johan Verheijen, Frans Luijten, Henny Hoppenbrouwers en Frans Goos. In het Marktblad werden diverse oproepen geplaatst. De jaren daarna bloeide de Kennedymars op tot boven de 200 deelnemers. De route werd aangepast evenals de vertrek- en aankomstplaats. In de loop der jaren is er gestart vanuit de Cafetaria van Kees van Disseldorp, het Parochiehuis, de Harmoniezaal, Café “Het Hoekske”, de Koutershof, het Kennedyplein, Sportpark De Laguiten (kantine VVR) en op dit moment weer vanuit gemeenschapshuis Koutershof.

Ook de route heeft vele wijzigingen doorlopen. In het begin was het één grote route die zoals hiervoor vermeld via Breda en Oosterhout zelfs naar Kaatsheuvel ging om via Tilburg, Riel en Chaam weer in Rijsbergen te komen. Later werd er meer rondom het dorp gewandeld. Medio jaren tachtig is men overgestapt op acht dezelfde ronden van 10 kilometers. Dit was bijna de ondergang van de Kennedymars. Begin jaren negentig is de tocht zelfs een keer niet gelopen. Door wijziging van het parcours en door de toevoeging van andere loopafstanden, leefde het evenement weer op. De tocht bestaat nu uit twee lussen van 20 kilometer en een grote vijf-dorpenloop van 40 kilometer.

Waren het in de begin jaren vooral jongeren die, al dan niet met een weddenschap, de Kennedymars wandelden, tegenwoordig zijn het vooral mensen van 40 jaar en ouder. Een verjonging van het deelnemersveld zou de tocht nog succesvoller maken. Vele Rijsbergenaren hebben in de loop van de jaren met een van de 58 tochten deelgenomen. Één deelnemer mag niet onvermeld blijven, Piet Borst. Bij de allereerste Kennedymars was hij al aanwezig. Helaas heeft hij de voor hem belangrijkste tocht moeten overslaan vanwege een blessure. Dit was de 50^e Rijsbergse Kennedymars in 2014. Piet was toen geblesseerd aan zijn achillespees. Maar tijdens de 51^e Kennedymars in 2015 heeft Piet zijn 50^e Kennedymars in Rijsbergen voltooid. Op 84 jarige leeftijd voltooide hij om 11.40 uur (totale wandeltijd van 13.40 uur) zijn 50^e Kennedymars in Rijsbergen.

De Rijsbergse Kennedymars, een evenement welke inmiddels al bijna 60 jaar bestaat, je zou het als “cultureel erfgoed” van Rijsbergen kunnen zien.